Projekt: Nieinwazyjne rozpoznanie geofizyczne stan. 1C w Gródku – najważniejszego stanowiska archeologicznego Lubelszczyzny – Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych.
Termin realizacji zadania: maj – grudzień 2020 roku, kwota dofinansowania: 39.400,00 zł, zadanie nr 2586/20.
Miejscowość Gródek (gm. Hrubieszów) położona jest u ujścia rzeki Huczwy do Bugu, w obrębie Kotliny Hrubieszowskiej. Niedawno minęło 200 lat od pierwszych przeprowadzonych przez Zorjana Dołęgę Chodakowskiego wykopalisk archeologicznych na Lubelszczyźnie. Gródek nad Bugiem (gdyż taka jest powszechnie używana w literaturze archeologicznej nazwa miejscowości) od dwóch wieków jest jednym z najważniejszych stanowisk archeologicznych południowo-wschodniej Polski. Zlokalizowano tutaj około 50 stanowisk, w tym zespół kilku osad i cmentarzysk, towarzyszących staroruskiemu Wołyniowi, wchodzącemu w skład Grodów Czerwieńskich.
Stanowisko 1C w Gródku położone jest na żyznych hrubieszowskich czarnoziemach, przez co obszar ten jest szczególnie intensywnie wykorzystywany rolniczo. Stosowanie coraz cięższego sprzętu, powoduje jego ciągłą degradację, a nawarstwienia kulturowe leżące pod warstwą oraniny, bezpieczne jeszcze przed kilkoma laty, obecnie są regularnie niszczone i wyciągane na powierzchnię wraz z dużą ilością materiału zabytkowego, w tym z kości ludzkich.
Stanowisko 1C w Gródku jako sztandarowy punkt odniesienia dla badań nad wszystkimi epokami pradziejów, uznawane jest za jedno z najważniejszych wielokulturowych stanowisk archeologicznych w południowo-wschodniej Polsce. Pomimo swojej rangi, zostało przebadane zaledwie w niewielkim stopniu, przez co ani zasięg, ani faktyczny stan zachowania, czy założenia przestrzenne, wynikające z fragmentarycznych badań, nie zostały nigdy określone. Otwarta jest także kwestia chronologii stanowiska.
Zadanie polegać będzie na przeprowadzeniu nieinwazyjnego rozpoznania geofizycznego na obszarze 10 ha, połączonego z badaniami powierzchniowymi, celem zabezpieczenia materiałów powierzchniowych jak i określenia zasięgu oraz ewentualnego rozplanowania przestrzennego cmentarzysk, czy obiektów gospodarczych, a także obiektów o charakterze obronnym i militarnym (pradziejowych oraz nowożytnych).
Działanie 1
Kwerenda źródłowa i archiwalna – opis historii dotychczasowych badań oraz materiałów pozyskanych w ramach badań powierzchniowych zabytków.
Działanie 2
Przygotowanie dokładnej analizy rzeźby obszaru stanowiska 1C w Gródku wraz z jego najbliższym otoczeniem, dla całej formy geomorfologicznej w oparciu o lotnicze skanowanie laserowe (ALS, LiDAR) zakup chmury punktów, jej klasyfikacji, stworzenia numerycznego modelu terenu i wszystkich potrzebnych jego wizualizacji, w tym precyzyjnych map warstwicowych mogących być geodezyjną podstawą dalszych archeologicznych badań obszaru.
Działanie 3
Prospekcja z zastosowaniem metody magnetometrycznej (inaczej magnetycznej lub geomagnetycznej). W przypadku badań reliktów osadnictwa pradziejowego zastosowanie tej techniki pomiarowej przynosi najlepsze rezultaty, pozwalając na rejestrację anomalii magnetycznych wywołanych przez obiekty i nawarstwienia zawierające duże ilości materii organicznej, materiał przepalony oraz konstrukcje kamienne.
Działanie 4
Równocześnie z prospekcją geomagnetyczną, w obrębie siatki wytyczonych przy zastosowaniu RTK obszarów do badań (kwadratów o wymiarach 20x20m), przeprowadzone zostały tradycyjne badania powierzchniowe, w celu pozyskania, zabezpieczenia oraz zinwentaryzowania zabytków (ceramika, krzemień, kamień, kość, metal).
Osoby oraz instytucje zaangażowane w realizację zadania:
– Barłomiej Bartecki, Anna Hyrchała, Anna Mucha, Łukasz Mazurek – Muzeum im. ks. Stanisława Staszica w Hrubieszowie,
– Robert Ryndzewicz – Laboratorium Bio- i Archeometrii, Zespół Dokumentacji stanowisk i zabytków archeologicznych, IAE PAN w Warszawie,
– Michał Jakubczak – Instytut Archelogii UKSW w Warszawie, IAE PAN w Warszawie.
– Michał Leloch – Wydział Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego.
– Hubert Dziewiczkiewicz – Firma archeologiczna Hubert Dziewiczkiewicz.
– dr hab. Barbara Niezabitowska-Wiśniewska – Instytut Archeologii UMCS w Lublinie.
oraz
– Hrubieszowskie Stowarzyszenie Eksploracyjno – Historyczne „Grossus”
—
Poster (roll-up) wykonany w ramach realizacji zadania:
